Son zamanlarda gündemi meşgul
eden konulardan biri de petrol fiyatlarında yaşanan artış, öyle ki bu durum dünyanın
en pahalı benzinini kullanmamıza yol açmakta. Senelerden beri bize söylenen
alternatif yakıtlarının olduğudur. Peki, biz bu alternatif kaynakların ne
kadarını biliyoruz ve bu kaynakların hangisi bizim için uygun maliyetli ve daha
kullanılabilirdir? Esas sorumuz bu olmalı. Özellikle son günlerdeki petrol
zamlarından ötürü etanol yağlar ve bu yağlar içinde yeni çeşit bir umut ışığı
olan jatrophadan bahsetmek gerekli. Günümüzde etanol yakıtlara müthiş bir ilgi
var fakat her etanol yakıt kullanılabilir mi? Etanol yakıtlara olan ilgi son
zamanlarda gıda fiyatlarının yükselmesi sorununu beraberinde getirdi. Farklı
ürünlerden etanol yakıtlar üretilmeye başlanması ile en çok göze çarpan bitkiler;
mısır, şeker kamışı ve buğday oldu. Bu tip ürünlerin etanol yağına ve
dolayısıyla yakıtına öylesine talep arttı ki bu sefer de gıda sorunu baş
göstermeye başladı. Hatta gıda fiyatlarının petrol fiyatlarını geçmeye başlaması
etanol yakıtın anlamını yitirmesine yol açtı.
Peki, nasıl bir yakıt kullanmalıyız
ki normalde faydasız ama tam etanol yakıt üretimine uygun bir bitki olsun.
Çünkü yukarda bahsedilen mısır, şeker kamışı ve buğday gibi bitkiler aynı
zamanda temel gıda maddesi olarak kullanılabilir durumda. Bir bitki düşünün ki
meyvesi yenmez, suyu içilmez, normalde hiçbir işe yaramaz. Jatropha tam bu
noktada karşımıza çıkıyor.
Jatropha Hindistan'da çorak
arazilerde yetişen 1,2 metrelik boyunda odunsu çalılıktır. Golf topu
büyüklüğündeki yenmeyen meyvesinin çekirdeğindeki yağ biyodizele
dönüştürülebilir. Kuraklığa dayanıklı olan, bakım gerektirmeyen ve ortalama 50
yıl ömrü olan jatrophanın suni gübre ya da su ihtiyacı hemen hemen yok denecek
kadar azdır.
Hindistan Devlet Demir Yolları,
ülkedeki demiryolu hatlarına 7,5 milyon jatropha dikti ve dizel
lokomotiflerinde bu bitkinin yağını kullanmaya başladı. Hükumet bu çalılığın
yetiştirilebileceği 11 milyon hektarlık çorak arazi belirledi. Hindistan Devlet
Demiryolları bakanlığı bahçe mühendislerinden ve bu uygulamanın öncülerinden
O.P.Singh, günün birinde ''her evde jatropha yetiştirileceğini söylüyor.
Jatropha yakıtının varil başına maliyeti 43 ABD doları; bu rakam, seker kamışıyla
etanol üretiminin maliyetine denk fakat diğer biyolojik yakıtlardan çok daha
ucuz.
Bitkisel yağı, işlemlerden
geçiren şirketler, Hindistan'daki çiftçilere jatropha tohumları için uzun
vadeli ve sabit fiyatlı sözleşmeler öneriyor. İngiliz biyodizel şirketi D1 Oils
şimdiden Swaziland, Zambiya ve Güney Afrika'da 150 bin hektarlık alana jatropha
dikti. Hollandalı Bioking şirketi de Senegal'de dikim yapıyor. Çin'de büyük
ölçekli jatropha üretimi yapmayı düşünüyor. Yenilenemez bir enerji kaynağı olan
petrolün zamanı geldiğinde bittiğinde yerine daha az zarar veren bu tip
yakıtların bulunması, geliştirilmesi ve takibi hayati derecede önemlidir. Türkiye’de
de jatropha konusunda yeni yeni araştırmalar yapılmaya başlamakta ve özellikle ziraat
fakülteleri bu konuya ilgiyle bakmaktadır. Dünyanın en pahalı benzinin
kullanıldığı Türkiye’nin jatropha konusunda daha fazla çalışma yapması ve
yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi gerektiği ortadadır.
Yazı: Barış Öztekin
barisoztekinn@gmail.com
Kadir Yusuf Öztürk
İklim Takımı Kaptanı
kadiryusufozturk@hotmail.com
kadiryusufozturk@hotmail.com
